GIẢI TRÌNH KẾT QUẢ TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CÁC CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA NĂM 2022 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
Thứ năm - 08/06/2023 09:40
Vừa qua, Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh khóa XIII, nhiệm kỳ 2021 - 2026 tổ chức phiên họp thứ 6. Tại phiên họp này, Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh nghe báo cáo giải trình của các Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Ban Dân tộc tỉnh và các địa phương liên quan về kết quả giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 và kế hoạch giải ngân năm 2023; kết quả triển khai thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia (Giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi); các giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công các Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2023.
Về kết quả triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn tỉnh. Đến nay, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành cơ bản đầy đủ các văn bản pháp lý, văn bản chỉ đạo điều hành để tổ chức triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia. Trên cơ sở kế hoạch vốn Trung ương giao đối với 3 Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2022, Ủy ban nhân dân tỉnh đã kịp thời trình Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành Nghị quyết phân bổ chi tiết nguồn vốn ngân sách Trung ương (bao gồm nguồn vốn đầu tư phát triển và nguồn vốn sự nghiệp) và nguồn vốn đối ứng ngân sách tỉnh (vốn đầu tư phát triển) để triển khai thực hiện các nội dung dự án, tiểu dự án, nội dung thành phần thuộc các Chương trình trên địa bàn tỉnh. Nhìn chung công tác hoàn thiện, cụ thể hoá các văn bản quản lý, điều hành được Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo và các sở, ban, ngành, địa phương tập trung, chú trọng thực hiện trên cơ sở hướng dẫn của Trung ương để bảo đảm hoàn chỉnh các thể chế; việc phân bổ giao kế hoạch vốn Trung ương cho các Chương trình mục tiêu Quốc gia của tỉnh được thực hiện kịp thời sau khi có quyết định giao vốn của Trung ương; đảm bảo nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ theo quy định, đây là khâu quan trọng để đạt được những kết quả trong triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025, tạo động lực để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Trong năm 2022, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Kế hoạch kiểm tra, giám sát, đánh giá thực hiện đối với 02 Chương trình mục tiêu quốc gia: Giảm nghèo bền vững; Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố đã ban hành kế hoạch kiểm tra, giám sát đánh giá kết quả thực hiện các Chương trình trên địa bàn. Công tác phối hợp giữa các đơn vị, địa phương trong tham mưu xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách, văn bản hướng dẫn, thực hiện các nội dung dự án được thực hiện để nắm bắt những khó khăn, vướng mắc của địa phương, đơn vị và đề xuất, kiến nghị tháo gỡ, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình.
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai thực hiện còn một số khó khăn, tồn tại, hạn chế: Việc triển khai thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2022 cách vận hành không ổn, rất trì trệ, tỷ lệ giải ngân rất thấp. Về kết quả giải ngân các nguồn vốn đầu tư, theo giải trình tại phiên họp, đến ngày 09/3/2023, kết quả giải ngân nguồn vốn Trung ương chỉ đạt tỷ lệ 54,5% (riêng trong năm 2022 chỉ đạt 47,4%). Trong đó, giải ngân thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chỉ đạt gần 40,09%; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững mới chỉ đạt 27,52%. Sự phối hợp giữa các đơn vị, địa phương trong tổng hợp, đánh giá kết quả một số nội dung Dự án, Chương trình còn chưa kịp thời. Việc thực hiện một số tiêu chí nông thôn mới nâng cao còn khó khăn, nhất là tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ, tỷ lệ người dân tham gia và sử dụng ứng dụng khám chữa bệnh từ xa, tiêu chí về quy hoạch, về môi trường và tiêu chí về văn hoá…; nhiều xã miền núi, vùng cao chưa đạt chuẩn nông thôn mới. Công tác rà soát chuẩn nghèo đa chiều theo tiêu chí mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cũng còn khó khăn, kết quả giảm nghèo còn chưa bền vững; tỷ lệ hộ dân ở các huyện miền núi thiếu đất sản xuất; thiếu vốn đầu tư sản xuất, thiếu kỹ thuật canh tác còn cao.
Qua giải trình cho thấy, nguyên nhân của việc giải ngân vốn các Chương trình mục tiêu quốc gia đạt thấp là do các sở, ngành, địa phương phải chờ các Nghị định, Thông tư, quy định hướng dẫn cụ thể của Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương. Việc tham mưu, đề xuất của các sở, ban, ngành cho Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành quy định cụ thể thực hiện từng dự án, tiểu dự án còn chậm; năng lực thực hiện của các chủ đầu tư, chính quyền các địa phương được thụ hưởng dự án còn yếu, dẫn đến việc chậm triển khai các chương trình, dự án...
Để đẩy nhanh tiến độ triển khai, thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia trong năm 2023; kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của các địa phương, đơn vị; Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh và Thủ trưởng các sở, ban, ngành chức năng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn, khắc phục sớm những nguyên nhân tồn tại dẫn đến chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các Chương trình mục tiêu Quốc gia. Người đứng đầu từng cấp, từng ngành phải có kế hoạch, giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân các chương trình, dự án thật cụ thể, theo từng tháng, từng quý; các quy trình, quy định để triển khai thực hiện dự án phải thật sự chặt chẽ, đảm bảo đúng các quy định. Tăng cường xử lý trách nhiệm đối với các chủ đầu tư, các đơn vị tư vấn, thiết kế chậm trễ trong triển khai các dự án đầu tư… Cùng với đó, Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Nông nghiệp và Phát tiển nông thôn, Ban Dân tộc tỉnh cần chủ động, tích cực phối hợp với các địa phương, đơn vị triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao đảm bảo đúng quy định của pháp luật; nhất là các dự án, tiểu dự án được bố trí từ nguồn vốn sự nghiệp; bên cạnh đó, chú ý thực hiện lồng ghép để phát huy tối đa hiệu quả của các Chương trình. Đồng thời, rà soát các danh mục đầu tư, sắp xếp theo thứ tự ưu tiên về tính khả thi, hiệu quả, khả năng giải ngân để tập trung thực hiện đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả, tránh dàn trải, rủi ro trong quá trình thực hiện./.
Bá Lâm