Kết quả thực hiện tổng điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2015 theo chuẩn nghèo đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016 - 2020 trên địa bàn tỉnh Bình Định

Để đảm bảo tiến độ thực hiện điều tra, rà soát hộ nghèo, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội - Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo giảm nghèo và thực hiện Nghị quyết 30a của tỉnhđã phối hợp với các huyện, thị xã, thành phố tổ chức 02 lớp tập huấn cho 390 cán bộ làm công tác giảm nghèo cấp xã, cấp huyện và giám sát viên cấp tỉnh triển khai công tác tổng điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2015. Qua lớp tập huấn, cán bộ làm công tác giảm nghèo các cấp được trang bị một số kiến thức định hướng giảm nghèo tiếp cận đa chiều, chuẩn nghèo giai đoạn 2016-2020; quy trình, bộ công cụ, phiếuđiều tra rà soát hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều.

Các tiêu chí tiếp cận đo lường nghèo đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016 - 2020 bao gồm tiêu chí về thu nhập, tiêu chí mức độ thiếu hụt tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản. Trong đó, tiêu chí về thu nhập đưa ra mức chuẩn nghèo ở khu vực nông thôn là 700.000 đồng/người/tháng và ở khu vực thành thị là 900.000 đồng/người/tháng; Chuẩn cận nghèo ở khu vực nông thôn là 1.000.000 đồng/người/tháng và ở khu vực thành thị là 1.300.000 đồng/người/tháng; Về tiêu chí mức độ thiếu hụt tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản gồm 05 dịch vụ xã hội cơ bản (y tế; giáo dục; nhà ở; nước sạch và vệ sinh; thông tin) và 10 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản (tiếp cận các dịch vụ y tế; bảo hiểm y tế; trình độ giáo dục của người lớn; tình trạng đi học của trẻ em; chất lượng nhà ở; diện tích nhà ở bình quân đầu người; nguồn nước sinh hoạt; hố xí/nhà tiêu hợp vệ sinh; sử dụng dịch vụ viễn thông; tài sản phục vụ tiếp cận thông tin).

Đến cuối năm 2015, tỷ lệ hộ nghèo chung (theo chuẩn cũ) của tỉnh còn 6,25%, so với năm 2014giảm 1,85%; các huyện nghèo còn 36,95%,so với năm 2014giảm 4,51%.Quamột năm triển khai thực hiện các chính sách an sinh xã hội, đời sống của một bộ phận dân cư đã có nhiều chuyển biến tích cực, mức sống của nhân dân trên địa bàn đã được cải thiện,nhất là các đối tượng yếu thế như hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, đối tượng bảo trợ xã hội tại các vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn…đã góp phần thu hẹp khoảng cách chênh lệch về thu nhập, mức sống giữa các vùng miền, các nhóm đối tượng.

Kết quả điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2015 theo chuẩn nghèo đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016- 2020trên địa bàn toàn tỉnh là:Hộ nghèo có 55.011 hộ/tổng số hộ dân cưlà412.205 hộ, với 170.055 khẩu, chiếm tỷ lệ 13,35%; Hộ cận nghèo có 28.052 hộ/tổng số hộ dân cưlà412.205 hộ, với 103.962 khẩu, chiếm tỷ lệ 6,81%. Trong đó, trên địa bàn 3 huyện nghèosố hộ nghèo là 16.085 hộ/tổng số hộ dân cư 25.718 hộ, với 57.413 khẩu, chiếm tỷ lệ 62,54%; Hộ cận nghèo có 4.527 hộ/tổng số hộ dân cưlà25.718 hộ, nhân khẩu 17.653, chiếm tỷ lệ 17,6%.

Nhìn chung, công tác chỉ đạo, điều hành thực hiện tổng điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2015 theo chuẩn nghèo đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020 trên địa bàn tỉnh Bình Địnhchặt chẽ, thống nhất từ cấp ủy, chính quyền các cấp, sự tham giatích cựccủa Ủy ban MTTQViệt Nam và các hội, đoàn thể trong việc tham gia giám sát quá trình thực hiện điều tra, rà soát và tổ chức bình xét hộ nghèo, hộ cận nghèo đã giúp cho công tácđánh giá xác định hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều được khách quan, công khai, kịp thời, đúng quy định. Hoạt động tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa việc tổng điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2016 - 2020 như mức chuẩn chính sách, chuẩn mức sống tối thiểu và mức thiếu hụt đa chiều được thực hiện thường xuyên thông qua các phương tiện truyền thông trên địa bàn và qua các hoạt động điều tra, rà soát ở cơ sở nhằm tuyên truyền phổ biến đến người dân nắm bắt được chủ trương, quy trình và mức thu nhập xác định hộ nghèo, hộ cận nghèo. Kết quả điều tra rà soát được nhân dân đồng tình cao.

 Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện cũng gặp không ít khó khăn, hạn chếnhư: Cuối năm 2015 các huyện, thị xã, thành phốthực hiện cùng lúc 3 cuộc tổng điều tra:tổng điều tra hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn đa chiều;tổng điều tra hộ dân cư để thực hiện theo Luật Bảo hiểm y tế;điều tra cung -cầu lao động,  nên gây áp lựccho các địa phương, nhất là về mặt thời gian và nhân lực.Bên cạnh đó, quy trình điều tra theo chuẩn nghèo đa chiều mới, các địa phương còn lúng túng trong nghiệp vụ điều tra, các biểu mẫu, phiếu điều tra có sự thay đổi so với hướng dẫn tập huấn nên công tác điều tra gặp nhiều khó khăn.Mặt khác, cán bộ thôn có sự thay đổi lớn về nhân sự,hầu hết mới trúng cử nên không tránh khỏi lúng túng, bị độngtrong công tác điều tra.

Trên cơ sở thực hiện điều tra, rà soát hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều, UBND tỉnh đã kiến nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hộixem xét, đánh giá lại các tiêu chí, mức điểm và quy trình đã hướng dẫn cho các tỉnh, thành phố thực hiệnđể thống nhất ban hành chuẩn cho việc thực hiện giai đoạn 2016- 2020; ban hành văn bảnhướng dẫn xây dựng Chương trình giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020.Đồng thời, có ý kiến đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nâng mức quy định về tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo theo hướng tiếp cận đa chiều (>10%) đối với các xã xây dựng nông thôn mới.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các cấp, các ngành triển khai thực hiện kịp thời các chính sách hỗ trợ cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, các xã đặc biệt khó khăn, xã bãi ngang ven biển và hải đảo, huyện nghèo đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững trong năm 2016. Chỉ đạo UBND các huyện, thị xã, thành phố kiện toàn Ban chỉ đạo giảm nghèo các cấp; xây dựng kế hoạch giảm nghèo giai đoạn 2016-2020 để trình HĐND cùng cấpthông qua Nghị quyếtvà làm cơ sở thực hiện kế hoạch giảm nghèo hàng năm tại địa phương đảm bảo theo quy định của Trung ương giảm từ 1,5% -2%, riêng các huyện nghèo giảm từ 4% - 5%./.