Lãi suất cho vay có thể giảm thêm?

Các tổ chức dự báo lãi suất huy động sẽ duy trì ở mức đáy trong suốt năm 2024, đồng thời kỳ vọng lãi suất cho vay bình quân sẽ giảm thêm 0,5 - 1%/năm nhờ chi phí huy động vốn thấp.

Hàng loạt ngân hàng hạ lãi suất

Từ đầu tháng 1.2024 đến nay, nhiều ngân hàng đồng loạt giảm lãi suất huy động.  Trong đó, nhóm ngân hàng thương mại có vốn nhà nước như: VietinBank, BIDV và Agribank điều chỉnh giảm lãi suất huy động tại các kỳ hạn dưới 12 tháng. Cụ thể, mức lãi các khoản tiền gửi dưới 12 tháng tại VietinBank và BIDV giảm 0,7%/năm so với cuối năm 2022. Theo đó, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 tháng về 1,7%/năm; 3 tháng: 2,2%/năm và 6 - 9 tháng: 3,2%/năm.

Agribank giảm 0,2 - 0,4%/năm cho các khoản tiền gửi kỳ hạn dưới 12 tháng, xuống 1,8 - 3,2%/năm; kỳ hạn 12 tháng giữ ở mức 5%/năm; 24 tháng trở lên: 5,3%/năm. Vietcombank giảm lãi suất 0,2%/năm với kỳ hạn 3 - 9 tháng và 0,1%/năm cho tiền gửi 12 tháng. Hiện, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 - 9 tháng là 1,7 - 3%/năm; 12 tháng là 4,7%/năm.

Theo thống kê sơ bộ, từ đầu năm đến nay có khoảng 30 ngân hàng đã giảm lãi suất huy động. Trong đó, có ngân hàng đã điều chỉnh giảm tới 3 - 4 lần, như SHB, NCB, KienlongBank, VietABank.

Mức lãi suất huy động các ngân hàng đang ở mức thấp lịch sử tại các kỳ hạn, PGS. TS. Trần Việt Dũng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học Ngân hàng, Học viện Ngân hàng nhận xét. Thống kê cho thấy, mức huy động 12 tháng trung bình toàn hệ thống hiện ở ngưỡng 5%, giảm mạnh từ mức 6,2% vào trung tuần tháng 8. Kỳ hạn ngắn hạn cũng chứng kiến các mức giảm đáng kể.

Theo các chuyên gia VNDirect, Ngân hàng Nhà nước không còn nhiều dư địa để giảm thêm lãi suất tiền gửi trong bối cảnh nhu cầu tín dụng phục hồi dẫn đến nhu cầu huy động vốn của các ngân hàng thương mại tăng và chênh lệch giữa lãi suất tiền gửi bình quân kỳ hạn 12 tháng và CPI đã thu hẹp đáng kể. Tuy nhiên, lãi suất huy động của ngành ngân hàng sẽ duy trì ở mức đáy trong suốt năm 2024 do Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu duy trì môi trường lãi suất thấp để hỗ trợ phục hồi kinh tế.

Có dư địa để giảm lãi suất cho vay

VNDirect cũng nhận định, Ngân hàng Nhà nước sẽ xem xét cắt giảm lãi suất điều hành thêm 0,5% trong quý II.2024, đưa lãi suất tái cấp vốn về 4%/năm và lãi suất chiết khấu về 2,5%/năm. Từ dự báo này, các chuyên gia của VNDirect  kỳ vọng lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng bình quân duy trì ở vùng thấp 4,5 - 5%/năm trong năm 2024. Đồng thời, kỳ vọng lãi suất cho vay bình quân sẽ giảm thêm 0,5 - 1%/năm trong năm 2024 nhờ chi phí huy động vốn của các ngân hàng thương mại thấp.

Trong bối cảnh lãi suất huy động đã về vùng thấp lịch sử, Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) dự báo mặt bằng lãi suất huy động sẽ tiếp tục đi ngang ở vùng thấp trong hầu hết cả năm 2024 trong khoảng 4,85% - 5,35%. Khi đó, lãi suất cho vay bình quân sẽ có dư địa để giảm thêm 0,75% - 1%.

Theo KBSV, các yếu tố trọng yếu tác động tới mặt bằng lãi suất huy động là cầu tín dụng nhiều khả năng sẽ phục hồi, tuy nhiên khó có đột biến. Do những khó khăn tồn đọng từ năm 2023 chưa thể được khắc phục triệt để trong năm sau. Kinh tế Việt Nam được dự báo sẽ chỉ tăng trưởng quanh mức 6% với lĩnh vực bất động sản, khu vực có tỷ trọng đóng góp cao trong tăng trưởng tín dụng, chưa thể hồi phục mạnh mẽ. Theo đó, áp lực lên mặt bằng lãi suất cho vay từ phía cầu sẽ chưa lớn.

KBSV cũng cho rằng, chính sách điều hành của Ngân hàng Nhà nước vẫn theo hướng nới lỏng khi mà áp lực lạm phát và tỷ giá hạ nhiệt. Cụ thể, với việc lạm phát đang có xu hướng giảm tốc ở hầu hết nền kinh tế lớn trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc, 2 đầu tàu tăng trưởng kinh tế thế giới, được dự báo sẽ tăng trưởng chậm lại trong năm sau, lạm phát toàn cầu sẽ tiếp tục xu hướng giảm trong năm 2024, hỗ trợ xu hướng ổn định lạm phát của Việt Nam.

Tuy nhiên, KBSV cũng thể hiện sự quan ngại với yếu tố bất ngờ từ rủi ro địa chính trị vẫn chưa cho thấy dấu hiệu hạ nhiệt, không chỉ ở chảo lửa Trung Đông mà còn ở khả năng bùng phát xung đột ở các khu vực khác. Tình hình khó lường một mặt có thể đẩy tâm lý toàn cầu trở nên bi quan hơn, mặt khác có thể tạo ra một cú sốc cung gây áp lực lạm phát chi phí đẩy, từ đó tác động tới mặt bằng lãi suất.